Wśród praw do nieruchomości wyróżniamy prawa rzeczowe i zobowiązaniowe:
Prawa rzeczowe
Prawa zobowiązaniowe
Omówienie praw do nieruchomości
własność - prawo polegające na zarówno faktycznym, jak i prawnym dysponowaniu. Jest to władanie, korzystanie i rozporządzanie rzeczą - w tym przypadku nieruchomością. Władanie jest to uprawnienie do sprawowania faktycznej władzy nad rzeczą, polega na posiadaniu rzeczy i łączy się z użytkowaniem. Korzystanie z rzeczy uprawnia do używania rzeczy oraz pobieranie pożytków z tej rzeczy i innych przychodów. Rozporządzanie rzeczą oznacza możliwość wykonywania czynności prawnych, które są z tą rzeczą związane, czyli: sprzedaż, darowizna, zamiana. Można nabyć – spadek, podział majątku, darowizny, zasiedzenie, zrzeczenie się własności. Są ograniczenia w wykorzystywaniu praw własności np. wynikające z MPZP. ^
współwłasność - współwłasność występuje w przypadku, gdy ta sama rzecz przysługuje niepodzielnie kilku osobom i może to być współwłasność łączna bądź w częściach ułamkowych. Każdy ze współwłaścicieli ma prawo do rozporządzania swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Zgoda wszystkich współwłaścicieli wymagana jest do rozporządzania rzeczą wspólną i innych czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Każdy współwłaściciel ma obowiązek współdziałania w zarządzie wspólną rzeczą. ^
użytkowanie wieczyste - zbliżone do własności. Niektóre grunty stanowiące własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym oraz prawnym. Grunty oddaje się w użytkowanie wieczyste na 40 do 99 lat. Prawo odpłatne 25% wartości od razu, a resztę 1 – 3% (mieszkalno – usługowe) wartości co roku. Prawo można przedłużyć również przez następców. W użytkowanie nabywamy na podstawie aktu notarialnego zawartego między osobami. Najpierw zakładana jest księga wieczysta, a potem wpis do ewidencji gruntów i budynków. ^
posiadanie - niemożność udokumentowania prawa do własności. Jest to osoba nazywana "władający". ^
ograniczone prawa rzeczowe - prawa, które przysługują osobie fizycznej bądź prawnej względem rzeczy będącej własnością innej osoby. ^
użytkowanie - obciążenie rzeczy prawem zezwalającym na jej używanie oraz pobieranie z niej pożytków. ^
służebności - ograniczone prawa rzeczowe dotyczące nieruchomości. Polegają one na obciążeniu nieruchomości złużebnej, aby:<
- - w przypadku służebności gruntowej - zwiększyć użyteczność innej nieruchomości (nieruchomości władnącej)
- - w przypadku służebności osobistej - zapewnić zaspokojenie pewnych potrzeb
^
prawa spółdzielcze - spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, spółdzielcze prawo do domku 1-rodzinnego
zastaw - prawo rzeczowe, które ma na celu zabezpieczenie wierzytelności na majątku dłużnika. Polegają ono na możliwości zaspokojenia wierzytelności z rzeczy lub prawa, na którym został ten zastaw ustanowiony. ^
hipoteka - obciążenie nieruchomości prawem zezwalającym wierzycielowi dochodzenie zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją jest własnością. ^
najem - umowa cywilna nazwana, w której wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania (na czas oznaczony bądź nie), a najemca ma płacić wynajmującemu czynsz oznaczony w pieniądzach lub w innego rodzaju świadczeniach. ^
dzierżawa - umowa nazwana, dwustronnie zobowiązująca, wzajemna oraz konsensualna. Na jej podstawie wydzierżawiający ma obowiązek oddać dzierżawcy rzecz do używania oraz do pobierania z niej pożytków (przez czas oznaczony bądź nie), podczas gdy dzierżawca ma obowiązek płacić mu czynsz. Umowa ta nie przenosi własnośc, ale udostępnia innej osobie prawo lub rzeczy. ^
użyczenie - zezwolenie biorącemu na bezpłatne korzystanie z oddanej mu rzeczy (przez czas oznaczony bądź nie). ^
darowizna - umowa, na podstawie której darczyńca ma obowiązek do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Przedmiot darowizny może stanowić każda rzecz posiadająca jakąś wartość (np. pieniądze, dzieła sztuki bądź nieruchomości). ^
renta - zobowiązanie względem innej osoby do określonych świadczeń okresowych. ^
dożywocie - umowa cywilnoprawna, na podstawie której jedna strona zobowiązuje się do zapewnienia drugiej utrzymania dożywotniego w zamian za przeniesienie przez drugą stronę własności nieruchomości. ^
Źródła informacji
Kodeks Cywilny